Lựa chọn đúng quy cách gạch chịu lửa cho từng hạng mục trong kết cấu lò là yếu tố quyết định đến tuổi thọ, hiệu suất và mức độ an toàn của toàn bộ công trình khi đi vào vận hành. Các vị trí như cửa lò, thành lò, vòm lò hay đáy lò đều có điều kiện làm việc, mức nhiệt và cơ chế tác động khác nhau, đòi hỏi việc lựa chọn loại vật liệu chịu lửa phù hợp. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ đặc điểm từng khu vực, từ đó chọn đúng quy cách cho gạch chịu lửa cho từng khu vực trong nhằm đảm bảo công trình vận hành ổn định và bền bỉ lâu dài.
Tác hại của việc chọn sai hình dạng và kích thước gạch trong công trình lò
Việc lựa chọn hình dạng hoặc kích thước gạch không phù hợp với từng vị trí trong lò có thể dẫn đến nhiều vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến kết cấu và hiệu quả vận hành. Dưới đây là :
- Khó lắp đặt và hỏng kết cấu:Gạch có kích thước không đúng sẽ không vừa khít các khe, vòm, cửa lò hoặc thành lò; gây khó khăn khi lắp đặt, dễ làm xô lệch hoặc nứt kết cấu gạch.
- Khe hở không đều và mất ổn định: Sử dụng gạch sai hình dạng hoặc quá lớn/nhỏ so với yêu cầu kỹ thuật tạo ra khe hở không đều, làm kết cấu lò thiếu đồng bộ, giảm độ vững chắc của toàn bộ công trình.
- Tăng chi phí sửa chữa: Chọn sai kích thước gạch khi thi công dẩn đến việc thay thế hoặc điều chỉnh đòi hỏi cắt gạch, chế biến thêm, gây tốn thời gian và chi phí. Với những khu vực như vòm lò hay cửa lò sẽ khó thay thế hơn vì hình dạng đặc thù.
- Ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ và độ chuẩn kỹ thuật: Sai hình dạng hoặc kích thước khiến các viên gạch lắp không đồng đều, tạo ra khe hở hoặc méo mó, làm giảm tính thẩm mỹ và chuẩn kỹ thuật của công trình.
Lựa chọn các quy cách gạch chịu lửa theo từng vị trí trong công trình lò
Tùy theo tiêu chuẩn sản xuất và ứng dụng thực tế, kích thước gạch chịu nhiệt được chia thành hai nhóm chính: gạch định hình (hình khối tiêu chuẩn) và gạch dị hình (theo bản vẽ kỹ thuật).
Quy cách gạch cho khu vực cửa lò
Khu vực cửa lò thường sử dụng gạch định hình tiêu chuẩn hoặc gạch dày tăng cường để tạo khung cửa vững chắc. Ngoài ra, để phù hợp với hình dạng cửa, còn dùng gạch dị hình như gạch nêm, gạch bo cửa hoặc gạch vòm cửa.
Quy cách phổ biến của gạch tại đây là 230×114×65 mm hoặc 230×114×75 mm, trong khi các viên gạch nêm và gạch vòm được thiết kế theo bản vẽ kỹ thuật, đảm bảo vừa khít và tạo hình chính xác cho cửa lò.
Quy cách gạch cho khu vực thành lò – Tường lò
Thành lò và tường lò thường sử dụng gạch vuông hoặc chữ nhật tiêu chuẩn, kết hợp với gạch góc, gạch cạnh để bo các cạnh và góc lò. Ngoài ra, lớp phía sau có thể dùng gạch cách nhiệt dạng IFB với kích thước tiêu chuẩn.
Quy cách phổ biến của các viên gạch là 230×114×65 mm hoặc 230×114×75 mm, còn gạch góc và gạch cạnh được sản xuất theo bản vẽ kỹ thuật để phù hợp với cấu trúc thành lò.
Quy cách gạch cho khu vực vòm lò
Vòm lò là khu vực bắt buộc sử dụng gạch dị hình để tạo hình vòng cung. Các loại gạch phổ biến gồm gạch nêm lớn – nhỏ (taper bricks), gạch vòm cong (arch bricks) và gạch khóa vòm (key brick).
Quy cách của gạch nêm thường có đầu lớn 65–75 mm và đầu nhỏ 45–55 mm, trong khi gạch vòm cong và gạch khóa được thiết kế theo bán kính và hình dạng vòm lò, đảm bảo vòm đạt hình học chính xác và liên kết chắc chắn.
Quy cách gạch cho khu vực sàn lò – Đáy lò
Sàn lò và đáy lò thường chịu tải trọng lớn, do đó ưu tiên sử dụng gạch vuông dạng đặc, gạch dày chịu tải, hoặc các bản gạch lớn (slabs). Trong một số thiết kế, có thể đổ trực tiếp bê tông chịu lửa để tạo sàn.
Quy cách phổ biến của gạch sàn là 230×114×65 mm, 230×114×75 mm hoặc 230×114×90 mm, còn bản gạch lớn được thiết kế theo yêu cầu chịu tải của đáy lò.
Một số lưu ý khi chọn quy cách cho các vị trí trong lò
Để đảm bảo sự chính xác trong quá trình thi công các công trình lò, khi lựa chọn quy cách và hình dạng gạch, cần lưu ý một số yếu tố quan trọng liên quan đến kích thước, hình dạng đồng bộ, vị trí sử dụng như sau:
- Khi lựa chọn gạch chịu lửa, cần căn cứ vào bản vẽ kỹ thuật, tiêu chuẩn thiết kế và đặc điểm vận hành của từng loại lò. Với các vị trí đặc biệt như vòm lò, cổ lò hay buồng đốt, nên sử dụng gạch dị hình gia công theo yêu cầu để đảm bảo độ chính xác và an toàn tuyệt đối.
- Kiểm tra kỹ dung sai kích thước của gạch so với bản vẽ thiết kế, dung sai quá lớn, các viên gạch có thể xô lệch, tạo khe hở hoặc không lắp vừa, buộc phải cắt, chế biến lại gạch, từ đó làm tăng thời gian và chi phí thi công.
- Sử dụng gạch cùng kích thước trong cùng một khu vực để tránh tình trạng khe hở không đều, xô lệch hoặc khó lắp ráp. Đối với các vị trí yêu cầu gạch dị hình, việc đặt đúng theo bản vẽ kỹ thuật là rất qua
Tổng kết
Kích thước gạch chịu nhiệt là yếu tố kỹ thuật quan trọng trong thiết kế và thi công các hệ thống lò công nghiệp. Việc lựa chọn đúng kích thước và quy cách không chỉ giúp đảm bảo độ kín khít, giảm hao hụt vật liệu mà còn nâng cao hiệu suất vận hành và độ bền của lò. Liên hệ ngay Bảo Sơn để được đội ngủ kỹ thuật tư vấn giúp bạn giải quyết vấn để nhanh chóng và hiệu quả.
