Gạch chịu lửa là vật liệu không thể thiếu trong các ngành công nghiệp nhiệt luyện, luyện kim, xi măng, hóa chất, thực phẩm và xây dựng. Để đảm bảo khả năng chịu nhiệt cao, độ bền cơ học và tuổi thọ sử dụng, quy trình sản xuất gạch chịu lửa phải được kiểm soát nghiêm ngặt từ khâu nguyên liệu đến thành phẩm. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ từng bước trong quy trình sản xuất ra , đặc biệt với các dòng gạch cao nhôm và gạch samot.
Lựa Chọn Nguyên Liệu
Nguyên liệu là yếu tố quyết định đến chất lượng gạch. Trong quy trình sản xuất gạch chịu lửa cao nhôm, đất sét chứa Al₂O₃ ≥ 45% được sử dụng để tạo ra sản phẩm có khả năng chịu nhiệt lên đến 1600°C. Với gạch samot, đất sét giàu SiO₂ và Al₂O₃ là lựa chọn phù hợp cho môi trường nhiệt độ trung bình. Ngoài ra, các phụ gia khoáng như bauxite, mullite, zircon giúp tăng khả năng chống sốc nhiệt và ăn mòn hóa học. Tùy theo công nghệ ép hoặc đùn, chất kết dính vô cơ hoặc hữu cơ sẽ được sử dụng để đảm bảo độ liên kết trong quá trình tạo hình.
Phối Liệu
Sau khi lựa chọn nguyên liệu, bước sơ chế đóng vai trò quan trọng trong quy trình sản xuất gạch chịu nhiệt. Nguyên liệu được nghiền mịn (thường <0.5 mm), sàng lọc để loại bỏ tạp chất và phối trộn theo công thức riêng cho từng loại gạch. Hỗn hợp sau đó được ủ để ổn định độ ẩm và kích hoạt phản ứng sơ bộ giữa các khoáng chất, giúp tăng độ kết dính và cải thiện tính chất cơ lý của sản phẩm.
Tạo Hình, Định Hình Cấu Trúc Gạch
Hỗn hợp phối liệu được đưa vào máy ép thủy lực hoặc máy đùn để tạo hình gạch định hình. Với các vị trí đặc biệt trong lò công nghiệp, gạch dị hình như vòm, rãnh, tam giác… được đúc theo bản vẽ kỹ thuật. Sau khi tạo hình, sản phẩm được kiểm tra sơ bộ về độ đồng đều, độ ẩm và độ cứng để đảm bảo đạt yêu cầu trước khi chuyển sang giai đoạn sấy.
Sấy Gạch – Loại Bỏ Độ Ẩm Trước Khi Nung
Gạch sau tạo hình được sấy ở nhiệt độ từ 150–300°C trong 24–48 giờ để loại bỏ hoàn toàn độ ẩm. Mục tiêu là tránh nứt vỡ khi nung, ổn định cấu trúc và chuẩn bị cho quá trình xử lý nhiệt độ cao. Gạch sau sấy có màu sáng, cứng nhưng chưa đạt độ bền nhiệt.
Nung Gạch – Giai Đoạn Quyết Định Chất Lượng
Nung là bước quan trọng nhất trong quy trình sản xuất gạch chịu lửa samot và cao nhôm. Gạch samot được nung ở 1300–1400°C, trong khi gạch cao nhôm yêu cầu nhiệt độ từ 1500–1700°C. Lò nung tuynel hoặc lò hầm điều khiển bằng PLC giúp kiểm soát nhiệt độ chính xác, đảm bảo quá trình tăng nhiệt, giữ nhiệt và làm nguội diễn ra ổn định. Quá trình này giúp hình thành các pha khoáng như mullite và corundum, tăng độ bền và khả năng chịu nhiệt.
Kiểm Tra Chất Lượng – Đảm Bảo Từng Viên Gạch Đạt Chuẩn
Sau khi ra lò, gạch được kiểm tra theo các tiêu chuẩn kỹ thuật:
- Sai số kích thước: ±1.5 mm (TCVN), ±1.0 mm (DIN)
- Độ bền nén: ≥ 30 MPa với gạch samot, ≥ 50 MPa với gạch cao nhôm
- Khả năng chịu sốc nhiệt: ≥ 15 lần ở 1000°C
- Độ hút nước: ≤ 10%
- Kiểm tra độ phẳng, góc vuông, độ cong vênh bằng thiết bị chuyên dụng
Chỉ những viên gạch đạt chuẩn mới được đưa vào khâu đóng gói.
Đóng Gói & Xuất Xưởng
Gạch đạt chuẩn được phân loại theo kích thước và chủng loại, đóng gói bằng pallet hoặc bao bì chống ẩm. Mỗi lô hàng đều được ghi rõ mã sản xuất, ngày xuất xưởng và thông số kỹ thuật. Sản phẩm sẵn sàng cung cấp cho các ngành luyện kim, xi măng, gốm sứ, hóa chất – nơi yêu cầu vật liệu có khả năng chịu nhiệt và độ bền cao.
Tóm lại, một viên gạch chịu lửa đạt chuẩn là kết quả của công nghệ, kỹ thuật và sự tỉ mỉ trong từng công đoạn. Việc hiểu rõ quy trình sản xuất gạch chịu lửa giúp doanh nghiệp lựa chọn đúng loại gạch cho từng vùng nhiệt, tối ưu hiệu suất vận hành và giảm chi phí bảo trì.